Observatie
In dit onderzoek zijn twee observaties uitgevoerd. Één in groep 6/7 en één in groep 7/8. De observaties zijn uitgevoerd aan de hand van een observatieformulier. Dit formulier was onderverdeeld in de drie te meten aspecten: (intrinsieke)motivatie, de leesomgeving en de rol van de leerkracht.
Tijdens de observaties werd er door de leerlingen wisselend gereageerd op het lezen. Sommige leerlingen reageerde erg negatief: 'Ugh lezen' en 'Nee he, lezen' of 'Ik heb geen zin in lezen'.
Er waren ook een aantal leerlingen die helemaal niet reageerde en ook een aantal die positief reageerde. Eenmaal gestart met het lezen waren er een aantal leerlingen die meteen goed begonnen te lezen. Deze groep leerlingen heeft ook het gehele stil leesmoment gelezen. Er waren ook een aantal leerlingen die niet begonnen met lezen, zij gingen bijvoorbeeld kletsen met hun buurman of buurvrouw, waren aan het tekenen of zaten om zich heen te kijken. Een aantal van deze leerlingen ging na enige aansporing van de leerkracht toch lezen. Ook bleven een aantal van deze leerlingen doorgaan met het storende gedrag. Sommige leerlingen hebben het gehele stil leesmoment niet gelezen.
Tijdens beide observatie viel de leesomgeving erg op. De leesomgeving in beide groepen was erg onrustig. Veel leerlingen maakten geluiden zoals fluisteren, rare geluiden maken met hun mond, lachen of rond lopen. Al deze geluiden en bewegingen zorgden ervoor dat de leesomgeving erg onrustig werd. In groep 6/7 was een aparte leeshoek, tijdens de observatie mochten de leerlingen ook op gekke plekken lezen, denk hierbij aan het lezen in de leeshoek, het lezen op een zitzak of op een andere gekke plek in de klas. Daarnaast viel het in beide groepen op dat er eigenlijk weinig tot geen boeken in de klas beschikbaar waren. De leerlingen moeten hun boeken halen uit de schoolbibliotheek. In groep 6/7 is hier dagelijks een vast tijdstip voor afgesproken, in groep 7/8 waren hier geen zichtbare duidelijke afspraken over.
​
Gedurende de observatie viel het gedrag van de leerkracht ook op. In beide groepen waren de leerkrachten zelf niet aan het lezen. De leerkrachten waren vooral bezig met het werken aan hun bureau en het corrigeren van de leerlingen. Daarnaast was er ook geen afsluiting van het stil leesmoment, de leerlingen mochten hun leesboeken opruimen en daarmee was het lezen afgesloten.
​
In beide groepen duurde het stil leesmoment ongeveer 20 minuten, de tijd werd aangegeven door een timer op het digibord.
​
Interview leerlingen
In dit onderzoek zijn interviews met de leerlingen gehouden. Per leerjaar werden steeds vijf leerlingen tegelijkertijd geïnterviewd. De vragen waren onderverdeeld in drie te meten aspecten: (intrinsieke)motivatie, de leesomgeving en de rol van de leerkracht. Aan de hand van deze interviews wordt een goed beeld verkregen van de mening van de leerlingen over het stil lezen.
De eerste vraag die aan de leerlingen werd gesteld is: 'Wat vinden jullie van lezen?' Hier werd meteen al wisselend op gereageerd, een aantal leerlingen
gaven aan lezen saai te vinden. Hier waren verschillende redenen, één leerling gaf aan: 'De boeken zijn niet leuk' een ander zei:'Het lezen duurt erg lang' en als laatste zei een leerling: 'Het lezen van een boek kost veel tijd'. Ook gaven een aantal leerlingen aan het lezen juist wel leuk te vinden als ze maar een leuk boek hadden. Een van de leerlingen zei: 'Nou, ik vind het wel leuk, maar het ligt soms wel aan wat voor boek het is.' Een andere leerling zei: 'Ik vind het wel leuk lezen, maar het ligt ook een beetje aan wat voor boek ik heb.' Tijdens het interview hebben alle leerlingen aangegeven dat ze weleens andere dingen aan het doen zijn tijdens het lezen.
​
Omdat de leerlingen aangaven lezen leuk te vinden wanneer ze een leuk boek hadden is er de volgende vraag gesteld: 'Welke boeken vind je leuk om te lezen?' In groep 7 en 8 waren vooral spannende boeken erg populair, daarna actie boeken en als laatst werden ook young adult boeken benoemd. De leerlingen gaven ook aan dat deze boeken nu bijna niet op school te vinden zijn: 'In de bieb zijn niet zulke hele spannende boeken. Er zijn vooral heel veel boeken voor de lagere groepen.' Een andere leerling zei: 'Ik vind eigenlijk wel dat het op den duur een beetje gaat vervelen, de bieb op school. Omdat je dan eigenlijk ook iedere keer dezelfde boeken hebt.'
​
Het volgende onderdeel van het interview ging over de leesomgeving. Hier gaven de leerlingen aan dat ze het te onrustig vonden in de klas. Vooral wanneer de leerkracht wegging ontstond er veel onrust in de klas, dit zorgt ervoor dat de leerlingen zich niet goed kunnen concentreren op het lezen. Een leerling gaf aan: 'En soms gaat hij ook gewoon weg en daardoor gaan alle jongens praten.' Een andere leerling zei: 'Ja, soms moet die kleine vergaderingen doen, maar dat is wel heel irritant want dan gaat iedereen weer heel hard lawaai maken.' Een andere leerling zei: 'Als het stil en rustig is kan ik me goed concentreren.' De leerlingen gaven hierbij aan dat een leeshoek in de huidige situatie voor hun geen verschil zou maken. Het lawaai in de klas dan nog niet over is en ze zich dan alsnog niet kunnen concentreren.
​
Als laatste is de leerlingen gevraagd naar de rol van hun juf of meester. De leerlingen werden gevraagd: 'Wat doet de juf of meester als jullie aan het lezen zijn?' Hier kwamen verschillende reacties op: 'Toets nakijken, aan zijn bureau zitten werken.' en 'Ze zit achter haar bureau. En als dan iemand praat dan let ze daar ook heel goed op. En ze loopt ook een beetje rond of echt wel iedereen goed aan het lezen is.' tot slot zei een leerling: 'Vaak zit hij gewoon achter zijn computer.'
​
De leerlingen is ook gevraagd wat ze ervan zouden vinden als de leerkracht voorleest. In groep 8 gaven de leerlingen heel duidelijk aan dat ze hier geen behoefte meer aan hebben: 'Dat was echt saai.' zei een leerling. In groep 7 waren er wisselende reacties, sommige leerlingen leek het heel leuk en anderen vonden het helemaal geen goed idee: 'Maar ik vind het ook niet leuk, want ja, ik vind het zelf veel leuker als je het zelf doet, want ik ben geen kleuter meer' gaf een leerling aan. 'Ik zou het op zich wel leuk vinden, maar dan moet iedereen wel echt gaan luisteren en het moet dan wel een leuk boek zijn' zei een leerling uit groep 6.
​
Als afsluiting van het interview werd de leerlingen de volgende vraag gesteld: 'Wat zouden we kunnen doen waardoor het lezen leuker wordt?' Hier werd als volgt op gereageerd: 'Meer leuke boeken en meer stilte in de klas' en 'Meer opdrachten die je kunt doen na het lezen van een boek.' Daarnaast zei een leerling: 'En dat meester of juf ook even bij je in de klas blijven, zodat ze ook gewoon echt kunnen kijken of ze echt lezen en als ze niet lezen dat ze er dan wel iets aan doen, want de andere kinderen willen wel gewoon normaal lezen.' 'Misschien in de klas meer boeken' zei een leerling uit groep 7. Als laatste zei een leerling uit groep 6: 'Als we gekke plekken doen dan moet er of voor iedereen een plek zijn of voor niemand.'
​
Interview leerkrachten
Voor dit onderzoek is er een interview gehouden met de leerkrachten van de bovenbouw. In dit interview is er gevraagd naar de mening en de visie van de leerkrachten met betrekking tot het stil lezen. Dit interview is opgedeeld in drie subgroepen aan de hand van de te meten aspecten: (intrinsieke)motivatie, leesomgeving en de rol van de leerkracht.
​
De eerste vraag die aan de leerkrachten gesteld is luidde: 'Wat vinden jullie van de leesmotivatie van de leerlingen?' De leerkrachten gaven
hierin aan dat er een aantal leerlingen waren die erg gemotiveerd zijn, maar dat er ook een aantal leerlingen waren die helemaal niet gemotiveerd zijn. Op de vraag: 'Lezen alle leerlingen tijdens het stil leesmoment?' antwoordde de leerkrachten het volgende: 'Nou nooit leest iedereen ze zijn ook wel vaak bezig met andere dingen.'
Tijdens de observatie was opgevallen dat er maar weinig tot geen boeken in de klas waren, de leerkrachten gaven daar de volgende verklaring voor: 'Hier is schoolbreed voor gekozen het idee was om alle boeken uit de schoolbibliotheek te halen. We hadden eerder namelijk wel boeken in de klas maar deze waren zeer verouderd en daarom is er toen voor gekozen om deze weg te doen en enkel de boeken uit de bieb te gebruiken.'
De leerlingen mogen dus eigenlijk alleen boeken pakken uit de schoolbibliotheek maar wat vinden de leerkrachten dan van het aanbod in de bibliotheek hier zei de leerkracht het volgende over: 'Er zijn heel veel boeken voor de jongere kinderen maar veel minder voor de oudere kinderen.' De ander zei: 'Ja van de C-boeken is maar één plank dat is wel erg weinig. Ook zijn de boeken al best oud en zijn ze nog niet weer geruild of vernieuwd sinds de school is gebouwd.'
Naast vragen die te maken hebben met de motivatie van de leerlingen werden er aan de leerkrachten ook vragen gesteld over de leesomgeving. De leerkrachten zeiden hier het volgende over: 'Ik denk dat het op zich wel goed is af en toe wordt er wel wat gekletst maar verder is het eigenlijk wel rustig.' De leerlingen hadden vooral aangeven dat de problemen zich voor deden wanneer de leerkracht uit de klas was, dit is ook aan de leerkrachten voorgelegd ze zeiden hier het volgende over: 'Ja dat kan ik wel begrijpen ja. Zouden de leerlingen dan liever hebben dat we tijdens het lezen in de klas blijven?'
Het laatste onderwerp van het interview was de rol van de leerkracht. De leerkrachten werden gevraagd of ze zich bewust zijn van hun voorbeeldfunctie. Één van de leerkrachten had daar het volgende antwoord op: 'Nou volgens mij hadden we inderdaad schoolbreed afgesproken dat wanneer de kinderen lezen we ook lezen maar dat wordt helaas niet meer echt gedaan heb ik het idee.' De ander zei: 'Ik heb het wel eens geprobeerd, want ik vind het wel fijn om even te lezen, maar het lukt me niet. Want je moet toezicht houden en een boek lezen en er komt iemand iets te vragen, want die snapt iets niet uit zijn boek. Ze zeggen dat het goed is maar het lukt nog niet helemaal.'
​